80 jaar Vrijheid in Gelderland

Tachtig jaar geleden bevond Gelderland zich in de frontlinie tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederland waar werd gevochten voor onze vrijheid tussen de geallieerden en de Duitsers. De Tweede Wereldoorlog, met name de Slag om Arnhem in 1944, heeft diepe sporen achtergelaten in Gelderland. Elk jaar keren veteranen en nabestaanden terug naar plaatsen zoals Ede en Oosterbeek om te herdenken. Waar je ook bent, overal in Gelderland wordt de vrijheid herdacht, gevierd en ervaren.

Airborne Luchtlandingen op de Ginkelse Heide

Op 18 september 1944 landden bijna 2.000 para’s op de Ginkelse Heide. Operatie Market Garden is de grootste luchtlandingsoperatie in de militaire geschiedenis. Dit jaar herdenken we 80 jaar Airborne en staan we stil bij hen die vochten voor onze vrijheid. Op 21 september is de Airborne Luchtlandingen en Herdenking op de Ginkelse Heide. Op dezelfde dropzone als in 1944 landen ook nu honderden para’s. Zo is er een Airborne-markt, kun je militaire voertuigen bewonderen en meer. Het hele jaar kun je wandelen op en rondom de Ginkelse Heide met de route Dropzone Ede langs onder meer het zes meter hoge landmark ‘Vensters op het Verleden’.

Luchtlanding Vrijheid in Gelderland
Airborne luchtlandingen

Nationaal Ereveld Loenen

Op Nationaal Ereveld Loenen liggen bijna 4.000 Nederlandse oorlogsslachtoffers begraven. Militairen en burgers die hun leven verloren tijdens de Tweede Wereldoorlog of in gewelddadige conflicten daarna. Aan de rand van het ereveld staat een herdenkings- en educatiecentrum waar hun verhalen op bijzondere wijze worden verteld. Elke zondag om 11.00 uur is er een gratis rondleiding. Je kunt ook zelf wandelen langs QR-codes bij de graven of de speciale jeugdroute volgen.

Herdenk vrijheid in gelderland op het Ereveld Loenen
Herdenkings- en educatiecentrum Ereveld Loenen

Musea vol verhalen

In diverse Gelderse musea kom je meer te weten over de oorlog en bevrijding van Gelderland.

Het Airborne Museum in villa Hartenstein, het voormalige hoofdkwartier van de Britse luchtlandingstroepen, is volledig gewijd aan de Slag om Arnhem. De Airborne Experience laat je de strijd herbeleven, van luchtlandingen tot evacuatie. Voor kinderen is er ‘Missie Hartenstein’, waar ze opdrachten uitvoeren en verhalen ontdekken onder leiding van soldaat Tommy Atkins.

Met uitzicht op de John Frostbrug ontdek je in het museum Airborne at the Bridge persoonlijke verhalen. Luister naar een Britse luitenant, een Duitse Hauptsturmführer en een Nederlandse kapitein, die hier vochten en sneuvelden tijdens de Slag om Arnhem.

In het gebied tussen de Rijn en de Waal leverden de geallieerden een harde strijd. Er vochten 16 nationaliteiten, er stortten 132 vliegtuigen neer en 60.000 inwoners werden geëvacueerd. In het Betuws Oorlogsmuseum leer je alles over deze plek, bijgenaamd Het Eiland.

In het Vrijheidsmuseum in Groesbeek beleef je de expositie ‘Liefde in Oorlogstijd’ van 6 juni 2024 tot 30 maart 2025. Laat je meevoeren naar de jaren ’40, waar liefde zelfs in de moeilijkste tijden bloeide. Loop door een sfeervol straatje met historisch ingerichte ruimtes zoals huiskamers en onderduikplekken. Ontdek hoe liefde mensen op de been hield, zelfs in schuilkelders en concentratiekampen.

Het Infocentrum WO2 in Nijmegen biedt een indrukwekkende ervaring. Beelden, verhalen, en een interactieve film tonen hoe Nijmegen gebukt ging onder de oorlog. Historische objecten komen tot leven in hologramvitrines, en het spel ‘Het Mysterie’ laat je een waargebeurd familiedrama beleven.

Vrijheid in Gelderland, Airborne Museum 'Hartenstein'
Airborne Museum

Wandel in de voetsporen van de bevrijders

Herbeleef de geschiedenis en volg het pad van de geallieerden bij de bevrijding van Europa met de Liberation Route. Op luisterplekken langs de route hoor je de verhalen van ooggetuigen. Bijvoorbeeld over de sleutelrol van Elst of over een dorp dat schuilde in kloosterkelders.

Wandel de Liberation Route en vier de vrijheid in Gelderland
Liberation Route (Wesley Glachmacher. Foto bij artikel Liberation Route TO INSPIRE Arnhem Nijmegen 2017 )

 

Iedere dag lopen veteranen en andere belangstellenden op de Nijmeegse brug De Oversteek de Sunset March als eerbetoon aan de gevallen geallieerden. De brug is vernoemd naar de beroemde Waaloversteek door de Amerikanen op 20 september 1944. De 48 lantaarnpalen op de brug herinneren aan de 48 gesneuvelde militairen die de oversteek niet overleefden. Rond zonsondergang gaan de lantaarnpalen op de brug in het tempo van een trage mars aan. Twee aan twee, van zuid naar noord. Iedereen kan aansluiten.

In het teken van Operatie Pegasus in 1944 vindt op 28 september 2024 het Pegasus Wandelfestival plaats. Een bijzondere wandeltocht waarbij je wordt ondergedompeld in het verhaal over moed, verzet en vrijheid.

Vrijheid in Gelderland ervaar je met de Sunset March in Nijmegen
Sunset March

Musical ’40 – ’45

Vanaf september 2024 brengt Studio 100 een spectaculaire en intense voorstelling over de Tweede Wereldoorlog, ’40-45. Een verhaal over twee broers die na het bombardement van Rotterdam elk een andere kant van de strijd kiezen. De voorstelling bestaat uit spectaculaire scènes met heel wat special effects.

 

Bezoek de Gelderse Streken voor nog meer Vrijheid activiteiten: